Erken Avrupalıların Genetik Özellikleri Üzerine Yeni Araştırma

Alexander Freund

Avrupa’da erken dönem insanların genetik özelliklerinin neler olduğu üzerine yapılan araştırmalar, ilginç sonuçlar ortaya koyuyor. İtalya’daki Ferrara Üniversitesi’nden genetikçi Silvia Ghirotto‘nun liderliğinde yürütülen çalışma, Avrupalıların geçmişte koyu saçlı, koyu gözlü ve koyu tenli olduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar, açık ten, saç ve göz renginden sorumlu genlerin Avrupa’da yaklaşık 14 bin yıl önce, Üst Paleolitik Dönem’in sonlarında nadir olarak görüldüğünü tespit etti. Bu durum, günümüzde olduğu gibi o dönemde de açık pigmentasyonun ender olduğunu gösteriyor.

Evrimsel Bir Avantaj Mıydı?

Çalışmalar, Norveç, İsveç ve Finlandiya gibi Kuzey Avrupa ülkelerinde doğal olarak sarışınların çoğunlukta olduğunu gösteriyor. Ancak, diğer Avrupa ülkelerinde sarışın saç rengine sahip bireylerin oranı oldukça düşük. Araştırmacılar, erken dönem avcı-toplayıcılar için açık tenin evrimsel bir avantaj sağlayabileceğini düşünüyor. Daha az güneş ışığı alan bölgelerde açık tenin, D vitamini sentezini artırarak sağlıklı kemikler ve kaslar için faydalı olabileceğini belirtiyor.

Almanya’nın Wittenburg kentinde sergilenen Ötzi replikasının aslına uygun olmadığı belirtiliyor. Buz Adam’ın kel bir kafaya ve koyu tene sahip olduğu biliniyor.

Araştırmalara göre, mavi ya da yeşil gözlerin evrimsel bir avantaj sağlamadığı, pigmentasyon özelliklerinin genetik bir rastlantı veya cinsel seçilim sonucu oluştuğu düşünülüyor.

DNA Analizleri ve Bulgular

Silvia Ghirotto liderliğindeki ekip, 34 Avrupa ve Asya ülkesinden alınan 348 DNA örneğini inceledi. En eski örnek, Batı Sibirya’da keşfedilen 45 bin yıllık bir bireye aitti. Ancak, örneklerin büyük bir kısmı yıpranmış ve eksik olduğu için araştırmacılar, pigmentasyon özelliklerini istatistiksel yöntemlerle çıkarımlarda bulundu.

Erken Avrupalıların Soy Kütüğü

Genetik olarak Afrika’daki atalarına yakın olan Avrupa’daki ilk insanlar, genellikle koyu tenli ve saç rengine sahipti. Ancak, zamanla kuzey Avrupa’da açık saç ve göz rengine sahip birey sayısında artış yaşandığı görülüyor. Bakır Çağı’nda bile çoğu insanın koyu tenli olduğunu gösteren DNA analizleri, açık tenli bireylerin sayısının artışıyla ilginç bir değişimin yaşandığını gösteriyor.

İtalyan Alpleri’nde bulunan ve yaklaşık 5300 yaşındaki buzul mumyası Ötzi, koyu tenli ve koyu saçlı bir bireyi yansıtıyor.

Avrupa’nın geçmişindeki pigmentasyon özellikleri ile ilgili yapılan araştırmalar, erken Avrupalıların soy kütüğünü ve genetik özelliklerini anlamamıza yardımcı oluyor. Ancak, açık tenin ve diğer pigmentasyon özelliklerinin evrimsel avantajları hala net olarak belirlenmemiş durumda.